• GENEL EKONOMİK DURUM
  

  Beyaz Rusya ekonomisi özellikle son yıllarda çok yüksek büyüme hızları yaşamıştır. Aşağıdaki grafikte 2000 yılından bu yana Beyaz Rusya GSYH’sının büyüme oranları görülmektedir. 2007 yılının başında Rusya Federasyonu ile yaşanan doğal krizine rağmen 2007 yılının ilk 3 çeyreğinde büyüme oranında önemli bir azalma olmamıştır. 2007 yılı Ocak-Ağustos döneminde GSYH geçen yılın aynı dönemine göre %8,5 oranında büyümüş olup, yılın tamamında GSYH’nın %8 oranında büyüyeceği tahmin edilmektedir.

  Beyaz Rusya’nın 2000 yılında 8,7 milyar dolar olan GSYH’sı 6 yılda 4 katından fazla artarak 2006 yılında 36,9 milyar dolara yükselmiştir. 2007 yılında GSYH’nın 42 milyar doları aşması beklenmektedir.

  2007 yılı başında Rusya Federasyonu doğal gaz krizi yaşanmış, Beyaz Rusya, Rusya Federasyonundan aldığı doğal gazın 1000 m³’ü için eskiden 47 $ öderken, 2007 yılı itibariyle 100 $ ödemeye başlamıştır. Ülkenin en önemli gelir kaynaklarından biri Rusya Federasyonundan aldığı ucuz doğal gazı transit ülke olarak Avrupa’ya satmak olduğundan, doğal gaz fiyatlarının iki katından fazla artmış olması hükümeti de özel sektörü de sorunlarla karşı karşıya bırakmaktadır. Bu durum karşısında hükümet çeşitli tedbirler planlamış ve bir kısmını uygulamaya başlamıştır.

  Hükümet enerji tasarrufunu teşvik etmektedir; GSYH’nın enerji yoğunluğunun 2010 yılında kadar %31 ve 2020 yılına kadar %60 oranında azaltılması hedeflenmektedir. Petrol ve doğal gaza alternatif enerji kaynakları konusunda da araştırmalar yoğunlaşmaktadır. Gaz fiyatlarındaki artış hükümetin geleneksel devletçi ve popülist politikalarını zora sokmaktadır. Hükümetin ülke ekonomisi için düşündüğü tedbirlerden biri de özelleştirmenin hızlanması, üretici ve tüketicilere verilen devlet desteklerin azaltılmasıdır. Ancak bu süreç, özellikle özelleştirme süreci çok yavaş ilerlemektedir ve yakın gelecekte hükümetin bu konuda büyük adımlar atması beklenmemektedir. Hükümet kaynaklarınca, bazı petro-kimya tesislerinin ve petrol rafinerilerinin zaman içinde özelleştirileceği yönünde açıklamalar yapılmaktadır.

  Rusya Federasyonu ile yaşanan sorunlara rağmen, bu ülke Beyaz Rusya’nın uluslararası ilişkilerindeki ve dış ticaretindeki büyük önemini korumaya devam etmektedir. Aynı şekilde ülkenin BDT ülkeleriyle de sıkı işbirliği bulunmaktadır. Bunun yanı sıra ülke, İran, Venezüella; Çin, Kuzey Kore gibi ülkelerle de ilişkilerini yoğunlaştırmaktadır.  

  Ekonominin büyüme hızını yaşanan olumsuzluklara rağmen koruması büyük ölçüde güçlü iç talebe ve buna bağlı olarak canlılığını sürdüren inşaat ve ticaret sektörlerine bağlanabilir. Ticaret sektörünün büyümesi ülkede son dönemde gözlemlenen tüketim patlamasının ve marjinal tasarruf eğiliminin azalmasını devam ettiğini göstermektedir.

  2007 yılında ülkenin sanayi üretim artış hızı geçen yıla göre biraz azaldıysa da, oldukça iyi performans göstermeye devam etmektedir. 2007 yılının ilk 8 ayında sanayi üretimi %7,7 oranında artmıştır. Yılın ilk 8 ayında elektrik enerjisi üretimi %5,5, gıda üretimi %2 ve yakıt üretimi %0,7 oranında azalırken, kimya ve petro-kimya sektörü üretimi %14,7, inşaat malzemeleri üretimi %13,4, sanayi makineleri ve metal kesme sektörü üretimi %12,4 oranlarında artmıştır. Sanayi sektörünün üretim artış hızının düşmesinde toplam sanayi üretiminin beşte birini oluşturan yakıt üretimindeki azalma etkili olmuştur. Yüksek ihraç fiyatları ve ucuz Rusya Federasyonu ham petrolünün etkisiyle 2007 yılı başına kadar yüksek üretim artışları yaşayan sektör (özellikle ülkenin iki büyük rafinerisi- Mazyr ve Polatsk) Rusya Federasyonu ile ticaret rejiminin değişmesi sonucu üretim düşüşleri yaşamıştır. Ülkede giyim sektörü de rekabet gücünün azlığı sebebiyle düşük üretim artışları yaşarken, gıda sektörü üretimi yılın ilk 8 ayında azalış göstermiştir.

  Ülkenin geleneksel sanayi alt yapısında önemli yeri olan ve sanayi üretiminin üçte birinden fazlasını sağlayan makine ve kimya sektörleri hızlı üretim artışlarıyla rafinerilerdeki üretim düşüşünü telafi etmiştir. İnşaat ve inşaat malzemeleri sektörleri de, artan yatırımların ve hükümetin emlak inşaatına verdiği önemin etkisiyle çok hızlı gelişmektedir.

  2007 yılının ilk 7 ayında reel ücretler geçen yılın aynı dönemine göre %10,4 oranında artmıştır. Aynı dönemde işgücü verimliliğinin %8,3 oranında arttığı göz önünde bulundurulursa, birim iş gücü maliyetlerinin küçük oranda da olsa artmakta olduğu söylenebilir. Ancak geçmiş dönemlerde ücret artışları ile verimlilik artışları arasındaki fark daha yüksek olmaktaydı; son dönemde en azından aradaki farkın kapanmaya başladığı gözlemlenmektedir. 2007 yılı Temmuz ayı itibariyle ortalama aylık ücret 732 bin ruble (yaklaşık 340 ABD doları) civarındadır. Resmi istatistiklere göre 2007 Ağustos itibariyle işsiz sayısı 48,6 bin kişidir ve oran olarak %1,1 civarındadır. Geçen yılın aynı ayında işsiz sayısının 61,1 bin olduğu göz önünde bulundurulursa, önemli bir azalma olduğu görülebilir. Ancak, bunlar resmi açıklamalardır ve bağımsız kuruluşlar işsizliğin aslında %6-7,5 arasında olduğunu tahmin etmektedir. 1 Ağustos’tan geçerli olmak üzere belirlenen yeni asgari ücret ortalama 185,360 ruble ($87 civarı) dır.

  Petrol ürünleri ihracatından alınan vergilerin yüksek oranda artırılmasının etkisiyle, 2007 yılının ilk 8 ayında bütçe 937 milyon dolar, yani GSYH’nın %2,3’ü oranında fazla vermiştir. Ancak bu durumun sürdürülebilmesi zor görünmektedir. Hükümet, yükselen doğal gaz fiyatları karşısında devlet sübvansiyonlarını artırmak zorunda kalacaktır. Hükümetçe 2008 yılında bütçe açığının GSYH’nın %2’si civarında olacağı tahmin edilmektedir. Bağımsız araştırma kuruluşları açığın GSYH’nın %4’üne kadar çıkabileceği tahmininde bulunmaktadır.*

  2007 yılının Nisan ayı itibariyle ülkenin dış borç stoku 8,1 milyar dolardır. Bu GSMH’nın aşağı yukarı %22’sine karşılık gelmektedir. 1 Ağustos itibariyle ülkenin döviz ve altın rezervleri toplamı 3 milyar doları aşmıştır. Ancak bağımsız araştırma kuruluşlarınca, mevcut şartlar altında önümüzdeki yıllarda ülkenin dış borç oranların artması beklenmektedir.

  Sabit sermaye yatırımlarındaki artış 2007 yılının ilk 8 yılında geçen yılın aynı dönemine göre %17,7 gibi çok güçlü bir oranda gerçekleşmiştir. Yatırımlar ülke GSYH’sından %23 civarında paya sahiptir. Ancak ülkeye yabancı sermaye girişi hala istenilen seviyeye ulaşamamıştır. İç talepte de canlılık sürmektedir, yılın ilk 8 ayında perakende satışlar %16,5 oranında artmıştır.

  2007 yılının ilk 7 ayında bankalarca kamu ticari işletmelerine ve özel sektöre verilen krediler %22 oranında artmıştır. Aynı dönemde, uzun vadeli kredilerde %75 gibi çok yüksek bir oranda artış gözlemlenmiştir. 2006 yılının ilk 7 ayında %37 oranında artan vadeli mevduat bu yılın ilk 7 ayında %14 oranında artmıştır. Yabancı para cinsinden mevduat ruble mevduatından çok daha hızlı artmaktadır.

  2007 yılının ilk 8 ayında tüketici fiyat endeksi %4,4 oranında artmış, yine aynı ay itibariyle yıllık endeks artışı %8,2 olmuştur. Temmuz ayında endeks %0,3 gibi düşük bir oranda artmıştır. Doğal gaz fiyatlarındaki artışa rağmen enflasyonun makul seviyelerde kalması para politikalarının hala göreli olarak sıkı olmasına ve fiyat kontrollerine bağlanabilir; ancak hükümetin ekonomik sorunlarla başa çıkmak için reform ve liberalleşme konularında pek istekli olmadığı göz önünde bulundurulursa ileride daha enflasyonist politikalara başvurmak zorunda kalabileceği yorumları uluslararası araştırma kuruluşlarınca yapılmaktadır.

  2008 yılında GSYH büyümesi hedefi hükümet tarafından %7,5-%8,5 olarak açıklanmıştır; ancak bağımsız araştırma kuruluşları büyümenin %5 civarında kalacağını tahmin etmektedir. Gerekçe olarak ise doğalgaz fiyatlarındaki yükselmenin sonucunda devletin ve özel sektörün likidite baskısı altında kalacağını, bunun da ücretlerin daha düşük oranlarda artmasına, gaz fiyatlarındaki artışın da zaman içinde daha büyük bir kısmın hanehalklarına yansıtılmasıyla bunun hanehalkı tüketim artışının azalmasına yol açacağını tahmin ettiklerini, buna karşılık olarak devletin gevşek para ve kredi politikalarının devam etmesinin iç talebin çok azalmasına izin vermeyeceğini ve %5 gibi orta yükseklikte bir büyüme hızının tutturulabileceğini düşündüklerini belirtmektedirler
  
  
  T.C. MİNSK BÜYÜKELÇİLİĞİ 

  
  
  Volodarskova Sok. No: 6 Kat 4
  Minsk / BEYAZ RUSYA
  
  Tel         : +375-17-227-13-83
  Faks      : +375-17-227-27-46
  E-posta  : trembassy@forenet.by ,  tcminskbe@forenet.by

• T.C. MİNSK BÜYÜKELÇİLİĞİ
  TİCARET MÜŞAVİRLİĞİ 
  
  Volodarskova Sok. No: 6 Kat 4
  Minsk / BEYAZ RUSYA
  
  Tel    : +375-17-227-13-83
  Faks  : +375-17-227-27-46
  E-posta : minsk.musavirlik@gmail.com
  Web Sayfası : 
  
  
  

  Beyaz Rusya Resmi Tatil Günleri

   

  1 Ocak	Yılbaşı
  7 Ocak	Ortodoks Noeli
  8 Mart	Kadınlar Günü
  15 Mart	Anayasa Günü
  1 Mayıs	İşçi Bayramı
  6 Mayıs	Radunitsa
  9 Mayıs	Zafer Günü
  3 Temmuz	Bağımsızlık Günü
  7 Kasım	Ekim Devrimi Günü
  25 Aralık	Noel