TÜRKMENÎSTAN CUMHURİYETİ

Yüzölçümü : 448.000 km²
Nüfusu : 4.500.000 (1991 Verilerine göre)
Başkenti :Aşgabat

Türkmenler daha çok Güneybatı Türk ya da Oğuzca gurbuna giren ve Azeri Türkçesiyle Türkiye Türkçesine yakın bir dil kullanmaktadırlar. Bu dumm onları Orta Asya Türk halklarından ayırır.
Türkmen Türkçesi Türk dilleri ailesinin güneybatı yada Oğuz grubundandır. Oğuz grubu , Türk dili ve lehçeleri iki alt gruba ayrılır.
a) Doğu Oğuzcası
b) Batı Oğuzcası
Türkmen Türkçesi ; Doğu Oğuzcasını bugün tek başına temsil eder. Batı Oğuzcası ise Türkiye Türkçesi, Azeri türkçesi ve Gökoğuz yazı dilinden oluşur.
Türkmen Türkçesi, Selçuklu Oğuzları gibi Batıya göç etmeyip anayurtta kalan Oğuz Türklerinin dili olarak gelişmiştir. Türkmen adına ilk olarak Kaşkarlı Mahmudun sözlüğünde rastlanır.
Türkmen Türkçesi , bugün Türkmenistan dışında Özbekistan, Kazakistan ve Tacikistan Cumhuriyetleri ile Karakalpak Özerk Bölgesinde ve Kuzey Kafkasya'da Stravropol bölgesinde konuşulur.

Bazı kaynaklara göre "Türkmen" "Ben Türk" anlamına geldiği savunulmakla beraber Iran, Irak, Suriye, Anadolu Türkmen boylarma ait olanlar içinde "Türkmen" deyimi kullanılır. Türkmenler, Türklerin Oğuz soyundadırlar. Ancak, Türkmenleri diğer Ona Asya Türklerinden ayrı tutmak elbetteki olanaksızdır.
Özellikle Safevi Türk hükümdarı Nadır Şah'tan sonra tranlıların saldırılarına uğrayan Türkmenler 1835 ten sonra Merv bölgesine doğru yayılmaya başlamışlardır. 1860'da da Kuşid Han'ın önderliğinde FARSLARI yenilgiye uğratmışlar ve bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.
Ancak, 1873 te Ruslar Hive'yi işgal etmişler ise de daha sonra Ruslar yenilgiye uğramışlardır. 1916 da başlayan Türkistan ulusal ayaklanması devam etmiş, 1920'de de Hiveyi tamamen işgal etmişlerdir. 1924'te de Türkmenistan SSCB kurulmuşlur.
7 Ocak 1990 Tarihinde ise Türkmenistanda, seçimler yapılmış, resmi dil Türkmence kabul edilmiş, 22 Haziran 1990 tarihinde Türkmenistan egemenliğine, 27 Ekim 1991 tarihinde de bağımsızlığına kavuşmuştur.

Bağımsız Türkmenistan 488.100 km2   yüzölçümüne sahiptir. Türkmenistan 35-43. Kuzey enlemleri ile 53°-67° doğu boylamları arasında yer almaktadır.
Türmenistan, Iran, Afganistan, Özbekisıan, Kazakistan ve Hazar Denizi ile çevrilidir.
Başkenti Aşgabad'dır. Nüfusu (1993): 4.254.000 dır. bu nüfusun:% 72Türkmen, % 8 Rus, % 9 Özbek,% 11 KAZAK-TATAR'dır. Nüfusun % 48 şehirlerde, % 52'side köylerde yaşamaktadır. Nüfus artışı 1.17 dır. Ortalama yaş seviyesi 68-70 civarındadır. Türkmenistan'da km2'ye 111 kişi düşmektedir.
Bugün dünyada yaşayan Türkmenlerin 2,5 milyonu Türkmenistan'da,400.000 Afganistanda, 500.000 iranda, 500.000 üzerinde Irak'ta, 600.000'e yakın da Türkiye'de bulunmaktadır.
Türkmenler dillerinin korunmasına yüzde 99 bağlıdırlar.

Ekonomi
Türkmenistan topraklannın büyük bölümü çöldür. Tarıma elverişli toprakları sadece % 3'tür. Türk Cumhuriyetleri arasında Özbekistandan sonra ikinci pamuk üreticisi ülke durumundadır. Bitki örtüsü yönünden yoksuldur. Ancak zengin maden yataklarına sahiptir. Buğday, sebze, üzüm, kavun, karpuz, yetiştirmektedir.
Bu ülkenin başlıca doğal kaynaklan; doğal gaz, krom, sodyum sülfat, sülfür, kurşun, galyum, krom, bentonit, petrol. Enerji üretimi doğal gaz çevrimli santrallarla yapılmaktadır. Yıllık üretim 15 milyar kwh dır.