Osmanlı Devleti'nde Maliye

Osmanlı Devleti'nde maliyenin başında Defterdar bulunurdu. Devlet hazinesine “Hazine-i Amire” denirdi.

OSMANLI HAZİNESİNİN BAŞLICA GELİR KAYNAKLARI

1. Halktan alınan vergiler: Müslüman halktan alınan Öşür, Hristiyan halktan alınan haraç ve cizye gibi.
2. Gümrük, maden, orman ve tuzla gelirleri
3. Savaşlarda elde edilen ganimetlerin beşte biri.
4. Bağlı beyliklerden ve yabancı devletlerden alınan vergi ve hediyeler. Bu gelirler devlet içerisinde pek çok yerlere harcanırdı.

OSMANLI HAZİNESİNİN GİDERLERİ ŞUNLARDIR

1. Devlet memurlarına ödenen maaşlar,
2. Kapıkulu askerlerine ödenen ulûfeler ve ulemaya ödenen maaşlar,
3. Savaş masrafları. Donanma giderleri,
4. Askerlere dağıtılan cülus bahşişleri,
5. Bayındırlık ve imar çalışmalarına harcanan giderler.

* Osmanlı Devleti’nde ilk para Osman Bey tarafından bastırılmıştır.

* Fatih’e kadar gümüş akçe olan Osmanlı parası Fatih’ten itibaren altın olarak basılmıştır.

* Yavuz S.S zamanında Osmanlı Devleti’nin hazinesi altınla dolmuştur.

* Osmanlı Devleti 15 ve 16.yüzyıllarda İpek ve Baharat yollarından yararlanmıştır. Ancak 17.yüzyıldan itibaren Osmanlı ekonomisinde büyük sarsılmalar meydana gelmiştir. Bunun başlıca sebepleri şunlardır:
1.Coğrafi keşiflerle ticaret yollarının Avrupalıların eline geçmesi,
2.Uzun süren savaşların ekonomiyi zayıflatması,
3.Köylülerin topraklarını terk ederek şehirlere gitmeleri,
4.Avrupalıların Osmanlı topraklarına soktukları değeri düşük gümüşün Osmanlı akçesinin değerini düşürmesi,

* Osmanlı Devleti ilk defa Abdülmecit zamanında 1854’te Kırım Savaşı sırasında İngiltere’den borç para almıştır.

* Alınan borçlar zamanla çok yüksek rakamlara ulaşmış ve sonunda Osmanlı maliyesi iflasını açıklamıştır. (1875)

* Avrupalı devletler borçlarını alabilmek için “Düyun-ı Umumiye” adında Genel Borçlar İdaresini kurdular. Osmanlı gelir kaynaklarına el koydular.