YOLCULAR İÇİN KAZAKİSTAN GÜMRÜK REHBERİ
“Yedisu” gümrük noktası, ALMATI uluslararası havalimanında bulunmakta olup, Almatı şehrinde ülke içine giriş ve çıkışı sağlayan yegane gümrük noktasıdır.
Kazakistan’a gelen yabancıların %90’ı Kazakistan Cumhuriyeti gümrük Kanununu bilmemektedir. Deklare-beyan- edilecek para ya da malı olmadığı halde, yolcular beyanname doldurmakta ve bu durum gümrük işlemlerinin uzamasına neden olmaktadır. "KLM", "LUFTHANZA", "TÜRK HAVA YOLLARI" VE "BRITISH AIR WAYS"in yolcularının %92’sinde beyannameye yazılması gereken mal bulunmadığı gözlenmiştir.
Yedisu/ALMATI gümrük kontrolünün teknolojik prosedürleri şunlardır:
A- Güvenlik ve Gümrük Kontrolleri:
a- Giden Yolcular için;
Yeni havalimanı binasının ikinci katında Gidiş salonu bulunmaktadır. Gidiş salonunda yolcular için gümrük kontrol noktaları yer almaktadır. Gümrük personeli, yolcuların biletlerini teyit etme salonuna geçişi sağlayan koridorun iki tarafına yerleştirilmiş camekanlarda bulunmaktadır. Yolcular herhangi bir sorun ile karşılaştığında gümrük personelinin bulunduğu noktalara giderek sorularına yanıt alabilir yada mutlaka olarak yazılı olarak deklare (beyan) edilmesi gereken eşyalarını bildirebilirler. Burada bagajların kontrolü için röntgen cihazı bulunmaktadır.
Daha sonra yolcular, yolcu işlem salonuna giderek uçaktaki yerlerini teyit ettirebilir ve ellerinde taşımayacakları bagajlarını uluslararası terminal personeline gerekli işlemler için teslim edebilirler. Pasaport-Ülke sınırı kontrol çizgisini geçmeden önce gümrük kontrol noktası bulunmaktadır. Yolcular bu gümrük kontrol noktasına giderek sorularına yanıt bulabilir yada eşyalarını deklare edebilirler.
Yolcuların bagajları, hareket eden bantla birinci kata gönderilerek özel teknik Kontrol cihazından geçirilirler. Bu cihazın bilgisayar sistemi, taşınması yasak olan maddelerin bulunmasına ve bagajın otomatik olarak çeşitlendirilmesini sağlayacak teknik özelliklere sahiptir. Özel teknik Kontrol cihazının çalışmasını, gümrük personeli ve uçuş güvenliği personeli denetlemektedir. Böylece yolcu bagajları, yolculardan habersiz gümrük kontrolünden geçirilmektedir.
b-Gelen Yolcular için;
Yeni havalimanı binasının birinci katında Geliş salonu bulunmaktadır. Gümrük kontrol noktaları, salondan çıkıştaki geçişin iki tarafına yerleştirilmiştir. Bagajların gümrük kontrolü, bagaj teslim alma salonunun yanında bulunan ve bir duvarla ayrılan bölümde yapılır. Bu salon yolcuların görüş alanı dışında kalmaktadır. Bu salonun her üç bagaj teslim bandının başında röntgen kontrol aleti bulunmakta ve bagaj kontrolü bu yolla yapılmaktadır. Bu uygulama bagajın teslim edilme süresini hiçbir şekilde etkilememektedir.
Yolcu bagajlarında Kazakistan hukuki mevzuatına göre yasaklanmış olan maddelerin bulunması halinde bu bagaj kırmızı bir yapışkan bantla işaretlenmekte ve daha sonra yolcularla sözlü görüşme yapılmakta yada hukuki normlara göre işlem yapılmaktadır. Ayrıca, geliş ve gidiş salonlarında, bagaj kontrol odalarında bütün bölümleri kontrol eden video kameralar yerleştirilmiştir.
Kazakistan Cumhuriyetinin genel gümrük kural ve işlemleri şunlardır. Herkesin (vatandaşlığı önemli değil) Kazakistan Cumhuriyeti’ne istediği miktarda yerli veya yabancı parayla girmesi serbesttir.
B- Kazakistan Cumhuriyeti dışına para çıkarmanın kuralları:
Özel-yerleşik şahıslar, paraya yönelik herhangi bir evrak göstermeksizin 10.000 ABD Dolarına kadar nakit yabancı parayı Kazakistan dışına çıkarabilirler. Daha önce Kazakistan Cumhuriyeti’ne girişlerinde beyanda bulunanlar hariç, 10.000 ABD Dolarından fazla nakit yabancı para çıkartılamaz.
Özel-yerleşik veya yerleşik olmayan şahıslar, (Kazakistan vatandaşı olan veya olmayanlar) paraya yönelik herhangi bir evrak göstermeksizin 5.000 ABD Dolarına kadar nakit yabancı parayı Kazakistan Cumhuriyeti dışına çıkarabilirler. 5.000 ABD Dolarından fazla nakit yabancı para Kazakistan Cumhuriyeti dışına çıkarıldığında, Kazakistan Cumhuriyeti’nin gümrük makamlarında zorunlu olarak deklare (beyan) edilmelidir. Daha önce Kazakistan Cumhuriyeti’ne girişlerinde beyanda bulunanlar hariç, 5.000 ABD Dolarından fazla nakit yabancı para çıkartılamaz.
C-Beyan etme ve gümrük vergisini ödeme:
Tek bir yolcuya ait ve herhangi bir üretim yada ticari maksatlı olmayan, değeri 1.000 ABD Dolarını aşmayan ve en fazla 50 kg olan mallar için vergi ödenmemektedir. Bu durumdaki yolcular, gümrük kontrol noktasından geçişleri esnasında gümrük beyannamesi doldurmamaktadır ve “Yeşil koridor” çizgisini takip edeceklerdir. Tek bir yolcuya ait olup üretim yada ticari maksatla taşınan, değeri 10.000 ABD Dolarına kadar ve ağırlığı en fazla 200 kg olan malların gümrük işlemleri kolaylaştırılmış yöntemle yapılır. Yani, tarifeli ve tarifeli olmayan gümrük vergisi ödemelerini düzenleyen gümrük tedbirlerinin kullanıldığı gümrük giriş ordinosunun ve yolcuların gümrük deklarasyonunun düzenlemesi işlemleri yapılır.Bu yolcular “Kırmızı koridor” çizgisini takip edeceklerdir.
Kazakistan Cumhuriyeti’nin gümrük sınırından geçmek için kolaylaştırılmış veya kolaylık düzeni öngörülmeyen mallara, K.C. Gümrük Mevzuatı’nca tespit edilen gümrük işlemleri yapılır.
Yolcuların gümrük deklarasyonunda (3.2 bölümden 3.12 bölüme kadar) belirtilen malların yazılı işlemlerinin yapılması zorunludur.
Üretim veya tüketim amaçlı mallar, ağırlığı dikkate alınarak ve vergisi genelden fazla olmak suretiyle, bagaj gümrüğünde işleme tabi tutulurlar. Yani, yükün gümrük deklarasyonu yapılır.
Aşağıda hallerde mallar, üretim ve ticari amaçlı sayılır:
1- Malların taşıma sıklığının 1 ayda 1 defadan fazla olması,
2- Ulaştırma araçları
3- Kazakistan Cumhuriyeti’ne gelen aşağıda belirlenmiş miktar sınırını aşan mallar, üretim ve ticari amaçlı sayılır ve vergiye tabidir.
- Bekire ve Arkan balığı, havyarı ve ürünleri – 1 kg (net);
- Bira – 5 litre;
- Şarap, şarap ürünleri, şampanya, konyak, ispirto çeşitleri,
kuvvetli içecekler ve belsem, votka, likör ürünleri – 2 litre;
- Sigara – 1000 adet;
- Benzin (uçak benzini hariç) – 100 litre;
- Dizel yakıtı – 150 litre.
Mesleki cihazlar
Aletler, hammadde ve yarım mamuller
Tarım makineleri
İnşaat malzemeleri v.s eşyalar
4- Kazakistan Cumhuriyeti’ne gelen aşağıda belirlenmiş sayı sınırını aşan mallar üretim ve ticari amaçlı sayılır ve vergiye tabidir .
- Giysiler – 2 aynı fason, bir kişiye aynı beden ve modelde;
- Şapka ve diğer baş giysisi – 2 aynı fason, bir kişiye aynı beden ve modelde;
- Ayakkabı – 2 aynı fason, bir kişiye aynı beden ve modelde;
- Gıda maddeleri - kişi başına 10 kilo;
- Parfümeri-kozmetik ürünleri – bir kişiye 3 aynı cinsten;
- Mobilya - kişi başına 1 takım;
- Beyaz eşya - kişi başına 2 takım;
- Mutfak takımı – kişi başına 2 takım veya bir cins takım;
- Yatak takımı - kişi başına 2 aynı cins takım;
- Foto-audio aletler, elektrik ve elektronik aletler - kişi başına her cinsten 1 adet;
- Kuyumculuk ürünleri - kişi başına 6 adet;
- Müzik aletleri - kişi başına 1 takım;
- Spor aletleri - kişi başına 1 takım;
- İlaç malzemeleri - kişi başına 500 gram;
- Basım ve yayın malzemeleri, video, audio kasetler, CD, fotofilmler - kişi başına çeşitli cinsten 10 adet;
- Çocuk arabası – kişi başına 1 adet;
- Diğer evde kullanılan eşyalar - kişi başına çeşitli cinsten 2 adet.
Özel şahıs, mallarını deklare ederken gümrük makamlarına aşağıdaki evrakları sunmalıdır:
- kimlik veya pasaport (indirimlerden yararlanma hakkı var ise, şahsın, Gümrük Birliği’ne üye devletlerden birinin bölgesinde ikamet ettiğine dair belge);
- özel mülkiyet hakkını doğrulayan belgeler (yükleme belgesi, hesapları, mal fişi ve diğer ödeme belgeleri);
- malın üretimini doğrulayan belgeler (etiketler, işaretler, plaklar, belge veya kalite sertifikası, ayrıca, malın üretildiği veya yeniden imal edildiği ülkeyi gösteren diğer belgeler);
- sertifikalar (veteriner, sıhhi, karantinalı, uygunluk, güvenlik v.s.).
Yolcunun yukarıda belirtilen malların beraberinde bulunduğuna dair bilgileri, belirtilen yazılı örneğe göre deklare etmemesi hali, yolcunun beraberinde sözkonusu malların bulunmadığını sözlü olarak beyan etmesi olarak değerlendirilir. Gümrük kontrolü sırasında adıgeçen mallar bulunduğu takdirde, bu durum gümrük yetkililerince, gümrük kurallarına aykırı davranış olarak değerlendirilir.
D-Yeşil ve Kırmızı Koridorun anlamı:
"Yeşil ve Kırmızı Koridor çizgisi " sisteminin kullanımı, Kazakistan Cumhuriyeti’nin gümrük sınırından geçen özel şahsın-yolcunun yanında bulundurduğu malların gümrük işlemi ve gümrük kontrolü için deklare etme şeklini ve uygun koridoru seçmesini öngörür.
"Yeşil Koridor çizgisi" :
Kazakistan Cumhuriyeti’nin gümrük sınırındaki uluslararası geçiş yerlerine gelen yolcuların beraberinde bulunan eşyanın geçişini (Gümrük mevzuatının 269. maddesi gereğince zorunlu olarak yazılı deklare edilmeye tabi olmaması halinde) kolaylaştırılma düzenidir.
“Yeşil koridor çizgisinde” gümrük kontrolünün diğer uygulamalarının yapılmaması, yolcuların, Kazakistan Cumhuriyeti gümrük kanunlarını yerine getirme zorunluluğundan muaf tutulduğu anlamına gelmemektedir. Özel şahısların "yeşil koridordan" geçmesi, yöntemli şekilde deklare-beyan etmek anlamına gelmektedir. Yani, özel şahsın yanında ve bagajında zorunlu yazılı olarak deklare edilmeye tabi malların olmadığını doğrulamasıdır.
Yolcunun, yanında veya bagajında zorunlu yazılı olarak deklare edilmeye tabi malların olduğuna dair delil bulunduğu takdirde, yine “yeşil koridor” çizgisinde, Gümrük yetkilileri K.C. Gümrük mevzuatınca öngörülen gümrük kontrolünü yapabilirler.
Ayrıca, “Yeşil koridor çizgisinde” gümrük yetkililerince her an seçici gümrük kontrolü yapılabilir.
Özel şahısların "Kırmızı koridor" çizgisinden geçme kuralları.:
“Kırmızı koridor çizgisi"
Gümrük mevzuatının 265. maddesi gereğince, yanında veya bagajında zorunlu deklare edilmeye tabi malları olan yolcular için kullanılan, Kazakistan Cumhuriyeti’nin Gümrük Kanunlarının öngördüğü gümrük kontrol sistemidir.
E- İhtilaf halinde :
Yolcunun, gümrük makamı yetkili şahıslarının delilsiz talepleri olduğu durumlarda veya davranışlarından dolayı, gümrük görevlisinin adını, soyadını, yaka kart numarasını göstererek, adıgeçen gümrük makamının üst düzey yetkilileri veya temsilcilerine şikayet etme hakkı vardır.
Davalı ve ihtilaflı durumlarda, Almatı şehri Gümrük Kontrol Departmanı’nın 74 08 71, 63 82 70 no’lu telefonları ve “Yedisu” gümrük kapısının 57 34 63 no’lu telefonu aranabilir.
Daha geniş bilgi için, Kazakistan Cumhuriyeti Gümrük Kontrol Ajansı’nın 8 (3172) 22 73 23, 22 73 11 no’lu telefonları aranabilir.
|
